سیسم اعلام حریق
سیستم های اعلام حریق از جمله تجهیزات بسیار ضروری و حساس در کلیه مراکز ، ساختمان ها و مکان های حساس می باشد. اما شاید بسیاری از افراد با این مسئله که سیستم اعلام حریق چیست و چه اجزائی در کنار هم یک سیستم اعلام حریق کامل را شامل می شوند آشنا نباشند. در این مقاله بصورت کلی به آشنایی با سیستم های اعلام حریق و اجزای تشکیل دهنده آن می پردازیم و همچنین نگاهی گذرا به مقوله تجهیز یک سیستم اعلام حریق به سیستم اطفاء حریق خواهیم انداخت.
انواع سیستم های دستگاه اعلام حریق
1- دگمه ی فشاری آتش سوزی 2- اتصال لحیم ذوب شونده 3- سنسور حرارتی.
طرز کار دستگاه اعلام خطر
در این دستگاه اتصال و رشته سیم های نازکی را می توان کار گذاشت که با قطع هر یک از آنها دستگاه اعلام خطر کند.
طراحی ساختمان سیستم اعلام حریق
برای به حداقل رساندن خطرات ناشی از آتش سوزی و ایجاد زمینه ی اقدامات ایمنی باید سیستمی طراحی کرد که وجود حریق یا آتش سوزی را در همان لحظه ی اول اعلام کند.
سیستم اعلام حریق
این سیستم در همان لحظات اولیه حریق باید محل آن را شناسایی و مراتب را به یک مرکز کنترل ارسال نموده و نیز توسط آژیر اعلام حریق را به ساکنین اعلام نماید و نیز به وسیله ی تلفن به مرکز آتش نشانی خبر دهد.
سیستم اطفاء حریق
در مراکز و مکانهای بسیار مهم و حساس سیستمی را تعبیه می کنند که علاوه بر شناسایی آتش و اقدامات لازم دیگر حریق را به طور اتوماتیک خاموش می کند به این سیستم اطفاء حریق می گویند.
اجزای یک سیستم اعلام حریق
1- دتکتور( آشکار ساز) 2- مرکز کنترل 3- وسایل خبر دهنده 4- شستی های دستی 5- باتری 6- شارژر و رله ی اضافی.
دتکتور
وسایلی هستند که حریق را حس می کنند و انواع آن دودی- حرارتی و شعله ای می باشد.
دتکتور دودی
وسیله ای است که در برابر دود بسیار حساس بوده و عکس العمل نشان می دهد و در دو نوع یو نیزاسیون و نوری موجود است.
دتکتور دودی یونیزاسیون
دارای یک محفظه است که با هوای بیرون در ارتباط می باشد و فضای داخلی محفظه به وسیله ی یک منبع رادیو اکتیو یو نیزه می شود ( منظور از یونیزاسیون مرحله ای است که مولکولهای هوا به صورت یون های مثبت و الکترون های منفی تبدیل می شود) حرکت الکترون ها و یون ها یک جریان الکتریسیته به وجود می آ ورد که اگر دود وارد این محوطه شود جریان الکتریسیته کاهش می یابد و دتکتور فعال می شود.
دتکتور دودی نوری
این دتکتور شامل یک لامپ و فتوسل کوچک است که وجود دود باعث قطع ارتباط این دو و عمل دتکتور می شود.
دتکتور دودی
در دفاتر کار، اتاق پذیرایی و به طور کلی مکانهایی که حریق مشهود نمی باشد.
دتکتور حرارتی
این دتکتور نسبت به افزایش درجه حساس می باشد و در صورت افزایش درجه فعال می شود. تشکیل شده از یک محفظه که در داخل آن یک بی متال وجود دارد که افزایش حرارت باعث بسته شدن کنتاکت بی متال می باشد.
دتکتور شعله ای
این دتکتور امواج نوری غیر قابل رویت را که به وسیله ی شعله ی آتش منتشر می شود، تشخیص می دهد و باعث فعال شدن دتکتور و ارسال سیگنال به مرکز کنترل می شود.
14- مهم ترین مسئله در نصب دتکتور شعله ای چیست؟
هر دتکتور شعله ای دارای زاویه ی دید مشخصی می باشد که در هنگام نصب باید به آن توجه کرد.
شستی ها
شستی ها به دو صورت موجودند یا به صورت شستی معمولی که با فشار به آن کنتاکت ها باز یا بسته می شوند یا به صورت شستی های شیشه دار که شامل یک جعبه ی کوچک قرمز رنگ که درون آن یک میکرو سوئیچ و جلوی آن درب شیشه ای است. با وارد شدن یک ضربه ی کوچک به شیشه، شیشه شکسته و اهرم میکرو سوئیچ آزاد و کنتاکت عمل می کند.
16- منظور از مرکز کنترل در سیستم اعلام حریق چیست؟
سیم کشی کلیه ی دتکتور ها، شستی ها، لامپ های اعلام خبر، وسایل صوتی خبر دهنده، منابع تغذیه و غیره... به مرکز کنترل نصب می شود.
فالت یا خرابی در سیستم اعلام حریق
مرکز کنترل کلیه ی عیب های ناشی از قطع مدار، قطع برق، ضعیف بودن باتری، سوختن فیوز، خرابی دتکتور را با روشن شدن لامپ و آلارم صوتی کوچک اعلام می کند.
وسایل خبر دهنده در سیستم اعلام حریق
1- آژیرها 2- زنگ ها 3- بوق ها 4- لامپ ها.
منظور از سیستم اعلام حریق انفرادی
سیستم اعلام حریق انفرادی وقوع آتش را در محل آن حس کرده و در همان محل با لامپ چشمک زن و صدای آژیر اعلام می کند.
محل نصب دتکتور دودی
در مسیر جریان هوا نباشد، بایستی توجه کرد که گرد و غبار، بخارو آلودگی در دتکتور تاثیر می گذارد و باعث اعلام آژیر غیر صحیح یا مزاحم می شود و دتکتور نیاز مکرر به تمیز کردن پیدا می کند اگر این عوامل زیاد باشد باید از دتکتور حرارتی استفاده کرد.
محل نصب دتکتور حرارتی
در مکانهایی که دتکتور دودی کاربرد ندارد مانند آشپز خانه، اتاق دیگ بخار، اتاق ژنراتور و غیره....
انواع دتکتور های حرارتی
دتکتور های حرارتی دو نوع هستند1- با درجه حرارت ثابت 2- با افزایش درجه حرارت.
موارد کاربرد دتکتور با درجه حرارت ثابت و دتکتور با درجه حرارت افزایشی
دتکتور حرارتی ثابت در مکانهایی به کار می رود که تغییرات ناگهانی درجه حرارت وجود دارد و باعث آلارم می شود مانند آشپزخانه ها. دتکتور با درجه حرارت افزایشی نسبت به دتکتور با درجه حرارت ثابت عکس العمل سریع تری دارد و در همه ی مکانهای دیگر قابل استفاده است.
دتکتور های حرارتی ترکیبی
هم دتکتور با درجه حرارت ثابت و هم دتکتور با درجه حرارت افزایشی می باشد لذا قدرت کشف بیشتری دارد.
نقش باطری در سیستم اعلام حریق
تا در هنگام قطع برق و نیز چون در هنگام آتش سوزی به دلیل ایمنی جریان برق را قطع می کنند امکان راه اندازی مدار اعلام حریق وجود داشته باشد.
مشخصات باتری های اعلام حریق
معمولا دو عدد باتری 12 ولت مستقیم، 6/2 آمپر ساعت، به صورت سری متصل می شوند و از جنس باتری خشک می باشد. برای بیشتر از دو زون باید از باتری 7 آمپر ساعت استفاده کرد.
فالت تغذیه در سیستم اعلام حریق
در صورت خرابی باتری ها یا نیاز آنها به شارژ، نشانگر مربوط به فالت تغذیه بر روی پانل مرکزی روشن می شود.
در سیستم اعلام حریق مقاومتهای نصب شده در انتهای ترمینالها چه نقشی دارند؟
برای تفکیک آلارم خرابی از آلارم حریق حتما بایستی در موارد لازم از مقاومتهای کربنی استفاده کرد.
سیستم اعلام حریق مرکزی
در این نوع از سیستم اعلام حریق، قسمتهایی از ساختمان جهت نصب دتکتور ها و شستی ها در نظر گرفته می شود و سیستم اصلی در یک محل مشخص و کاملا در دسترس نصب می شود به طوری که در صورت وقوع آتش سوزی در محل یکی از دتکتورها سیستم اعلام حریق به صدا در آمده و محل آن را با استفاده با یک لامپ روشن بر روی دستگاه مرکزی اعلام می کند و همچنین یک چراغ چشمک زن بر روی سر درب محل وقوع آتش افراد را از محل آتش مطلع می سازد.
محل نصب شاسی های اعلام حریق
در راه خروجی ساختمان بخصوص در راه پله ها، پا گرد ها درب خروجی با حداکثر فاصله ی سی متر از هر نقطه، در ساختمان و در محل های پر خطر کمتر از سی متر نصب می شود به طور طبیعی بایستی 4/1 بالاتر از سطح زمین و در معرض دید و در دسترس نصب شود.
انواع دتکتور های دودی
1- یو نیزاسیون 2- (اپتیکال) نوری.
دتکتور های یونیزاسیون و اپتیکال از نظر کاربرد
دتکتور های یونیزه در کشف آتش هایی که بدون دود زیاد می باشد و دتکتور های اپتیکال در کشف آتش هایی با دود زیاد سریع تراند و کار برد بیشتری دارند و هیچ کدام نسبت به دیگری برتری ندارند و هر دو توصیه می شوند در مجتمع های مسکونی، اداری و بیمارستانی نوع یونیزه و در انبار مواد (پی وی سی) نوع اپتیکال استفاده می شود.
